posidonia-korinthos

Η δεκαετία 2010-19 που σβήνει σε λίγες μέρες, γνώρισε σημαντικές επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, από το πεδίο της γενετικής τροποποίησης και την αστροφυσική έως την κβαντική υπολογιστική. Η επόμενη που ξεκινά το 2020, ίσως ανήκει πρωτίστως στην κλιματική αλλαγή και στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι επιστημονικές και τεχνολογικές καινοτομίες ανέκαθεν ήσαν η «ατμομηχανή» της κοινωνικής και οικονομικής μεταμόρφωσης του κόσμου. Η τελευταία δεκαετία, με την ταχύτητα των ανακαλύψεων και αλλαγών που έφερε, το επιβεβαίωσε περίτρανα. Ο ρυθμός των αλλαγών -στην τεχνητή νοημοσύνη, στη βιοτεχνολογία, στην ενέργεια, στο περιβάλλον, στη βιοιατρική κ.α.- αναμένεται ακόμη πιο γρήγορος στην επόμενη δεκαετία που ξεκινά με το νέο έτος. Στη δεκαετία 2010-19 η τεχνητή νοημοσύνη αποκάλυψε το εντυπωσιακό -και για μερικούς τρομακτικό- δυναμικό της, κυρίως χάρη στην εφαρμογή της «βαθιάς μάθησης» (της χρήσης τεχνητών νευρωνικών δικτύων για την ανάλυση πολύπλοκων μαζικών δεδομένων). Οι μηχανές μπορούν πια ...

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πολυτεχνείο της Δανίας κατάφεραν για πρώτη φορά να πραγματοποιήσουν κβαντική τηλεμεταφορά πληροφορίας μεταξύ δύο ηλεκτρονικών chips. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται πολύ μεγάλης σημασίας, καθώς έγινε εφικτή η μεταφορά πληροφορίας από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο, χωρίς οι δύο συσκευές να είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους ενσύρματα ή με κάποιον άλλο ασύρματο τρόπο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρώτο βήμα προς την ευρεία χρήση κβαντικών υπολογιστών, ή ως ένα στοιχείο που θα μπορούσε να αποτελεί την απαρχή του κβαντικού Internet, όπως ονομάζεται. ΔΕΙΤΕ Δύο κβαντικά σωματίδια δημιουργούν μεταξύ τους μία ένωση που τους επιτρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους ακόμα και εάν τους χωρίζει μία πολύ μεγάλη απόσταση. Χρήση αυτής της τεχνολογίας σε ευρεία κλίμακα θα μπορούσε να βρει εφαρμογή ακόμα και σε διαστημικές εφαρμογές με την απομακρυσμένη επικοινωνία ενός σκάφους που ταξιδεύει σε άλλους πλ...

Δουλεύουν σε εξαντλητικούς ρυθμούς, αμείβονται αρκετά χαμηλότερα απ' όσο υπολόγιζαν, έχουν βιώσει την οικονομική κρίση από πρώτο χέρι στην πλέον παραγωγική φάση της ζωής τους και «χορεύουν» στους ρυθμούς των social media. Η κατά τα άλλα εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων βιώνεται από τους millennials με αμφιθυμία. Και όχι άδικα. Η μοναχικότητα, η εργασιακή εξουθένωση, οι χαμηλές αποδοχές, οι προσδοκίες των γονιών στο τραπέζι γύρω από το γιορτινό γεύμα και οι εντυπωσιακές «ζωές των άλλων», όπως απεικονίζονται στην οθόνη του κινητού τους, φαίνεται να αποτελούν σημαντικές εστίες άγχους και έντασης για τους σημερινούς 30άρηδες. Μάλιστα, μετρήσεις και στατιστικές τονίζουν τη διαφορά στον τρόπο που βιώνουν οι ίδιοι την εορταστική πίεση σε σύγκριση με προηγούμενες γενιές (generation X και baby boomers). Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που διεξήγαγε πρόσφατα ηλεκτρονικό περιοδικό στη Βρετανία σε δείγμα 2.000 συμμετεχόντων, σύμφωνα με τα οποία: • Ένας στους 10 mill...

την αρχαία Αθήνα κάθε μήνας του αττικού ημερολογίου περιελάμβανε τουλάχιστον μία επίσημη γιορτή. Ο Περικλής στον «Επιτάφιο» λόγο του, αναφερόμενος στις απολαύσεις που προσφέρει η πόλις στους πολίτες της, λέει χαρακτηριστικά: «...αυτούς τους αγώνες και αυτές τις γιορτές που κρατούν όλο τον χρόνο...». Γέννηση Θεού, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Αποκριά και Ψυχοσάββατα, Θάνατος και Ανάσταση του Θεού, αυτές οι μεγάλες μα και άλλες λιγότερο σημαντικές γιορτές που αναλαμβάνουμε στις μέρες μας δεν είναι μόνον προνόμια της χριστιανοσύνης. Χιλιάδες χρόνια πριν τον Χριστό, οι Έλληνες, οι Αιγύπτιοι και άλλοι αρχαίοι λαοί γιόρταζαν παρόμοιες συμβολικές επετείους με διαφορετικά ονόματα. Η θεία γέννηση: Τότε που οι γνώσεις της Αστρονομίας ήταν λιγοστές, οι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτό που συμβαίνει στην καρδιά του χειμώνα, όταν ξαφνικά αρχίζει να μικραίνει η νύχτα και αντίστοιχα μεγαλώνει η ημέρα, δηλαδή το χειμερινό ηλιοστάσιο, έχει σχέση με την επιστροφή του ήλιου στη γη. Ερμήνευαν, λοιπόν, το φαινόμενο ω...

Οι περισσότεροι από εμάς συχνά εκνευριζόμαστε, όταν δεν έχουμε μπαταρία στο κινητό μας, και εκεί είναι που ελλοχεύει ένας από τους μεγαλύτερους φόβους της σημερινής εποχής, το λεγόμενο FOMO. Ωστόσο, την επόμενη φορά που θα θελήσουμε να φορτίσουμε το κινητό μας έξω με ένα τυχαίο καλώδιο που βρήκαμε σε ένα αεροδρόμιο ή μια οποιαδήποτε θύρα USB μέσα σε ένα ξενοδοχείο, θα πρέπει να είμαστε διπλά προσεκτικοί. Αυτό τον βαθμό επικινδυνότητας της χρήσης ενός τυχαίου φορτιστή εξήγησε πρόσφατα και ο Luke Sisak, ο οποίος εργάζεται ως αναπληρωτής εισαγγελέας στο Λος Άντζελες, αναφέροντας ότι «μια δωρεάν φόρτιση του κινητού μας θα μπορούσε να καταλήξει στο άδειασμα του τραπεζικού μας λογαριασμού». Ο όρος που εξηγεί αυτήν τη διαδικασία ονομάζεται «juice jacking» και ουσιαστικά αναφέρεται στο όταν ανυποψίαστοι χρήστες συνδέουν τις ηλεκτρονικές τους συσκευές σε θύρες ή καλώδια USB, τα οποία περιέχουν κακόβουλο λογισμικό.

ΕικαστικάΕυφροσύνη Δοξιάδη: «Η καθημερινότητά μας, αγαπητέ, σπάνια αγγίζει την τελειότητα» Με αφορμή την αγγλική έκδοση των «Πορτρέτων του Φαγιούμ» από τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, η εικαστικός, ερευνήτρια και συγγραφέας του μνημειώδους αυτού έργου μάς μιλά για τέχνη, ποίηση, ιστορία αλλά και για καταστάσεις «ροκ», καταθέτοντας μνήμες κι εμπειρίες μιας πολύ ιδιαίτερης ζωής. Ζωηρή, αεικίνητη, ακμαία και τετραπέρατη παρά τα 73 της χρόνια, μας υποδέχεται θερμά στο διαμέρισμά της στο Μοναστηράκι που «βλέπει» πανοραμικά στην πλατεία Αγίας Ειρήνης. Βιβλία και έργα τέχνης παντού, ένα μικρό στούντιο επίσης που μοιράζεται με τον σύντροφό της, τον Αμερικανοϊρανό ζωγράφο και γλύπτη Ραφαέλ Μανταβί. «Είχαμε γνωριστεί νεότεροι στην Αμερική, το' φερε η μοίρα όμως να ταιριάξουμε μετά τα 60 μας!», θα πει. Εδώ «εδρεύει» αφότου αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα, έχοντας ζήσει πολλά χρόνια σε Αγγλία και Γαλλία. «Μου αρέσει πολύ αυτή η γειτονιά παρότι έχει πια γίνει λίγο πανηγύρ...

Μέσα στις σελίδες των ημερολογίων κρύβεται ένας θησαυρός από σκίτσα, περιγραφές και καταχωρήσεις που ψηφιοποιούνται για πρώτη φορά. Πρόσφατα στη σελίδα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στo Facebook αναρτήθηκαν μερικές φωτογραφίες από τα πρώτα ημερολόγια των ανασκαφών στην Κόρινθο. Στην πρώτη σελίδα του ημερολογίου, με χρονολογία 23 Μαρτίου 1896, διαβάζουμε: «Αρχίσαμε βόρεια, από το δημόσιο σχολείο, με έξι άνδρες, για να ανακαλύψουμε ένα μαρμάρινο ενεπίγραφο επιστύλιο που είχε δει ο Mitchhöfer πριν από δέκα χρόνια». Μαζί με αυτήν υπήρχαν και φωτογραφίες από άλλες σελίδες ημερολογίων, όπου μπορούσες να δεις καταχωρισμένα τα ευρήματα των αρχαιολόγων σε καλαίσθητα σκίτσα και ακριβώς δίπλα μια μικρή περιγραφή. Τα ανασκαφικά ημερολόγια άλλωστε είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ανασκαφή και αποτελουν τομοναδικό γραπτό τεκμήριο της ανασκαφικής πορείας. Οι σελίδες αυτών των πρώτων ημερολογίων μοιάζουν σήμερα κι αυτές με πολύτιμα ευρήματα, μέσα από τα οποία μπορεί κανείς να αντιληφθεί τ...

Οι Έλληνες και οι Αλβανοί είναι πρώτα ξαδέρφια που τους έμαθαν να μη χωνεύονται μεταξύ τους» Με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου του «Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων», ο γνωστός Αλβανός συγγραφέας που πλέον ζει στην Αμερική αφηγείται τη ζωή του στην Ελλάδα και την επί 25 ετών άκαρπη αναζήτηση υπηκοότητα «Πέρασα τα σύνορα μιας ξένης χώρας, της Ελλάδας, στις 15/10/1991. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τα σύνορα μιας άλλης χώρας και η πρώτη φορά επίσης που έβλεπα τα σύνορα της πατρίδας μου: τα έσχατα όρια ενός κόσμου που ίσως μας είχε πετάξει έξω από τον χρόνο, έξω από τον κόσμο. Στην επιχείρηση φυγής νόμιζα πως θα ήμουν μόνος, βρέθηκα όμως να βαδίζω με ένα καραβάνι ανθρώπων» γράφει στο βιβλίο του «Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων» ο γνωστός συγγραφέας Γκαζμέντ Καπλάνι. Ο συγκεκριμένος τίτλος εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2006 και έχει καταφέρει να γίνει σημείο αναφοράς για κάποια από τα πιο καυτά θέματα των ημερών, όπως τα σύνορα και η μετανάστευση. Αυτές τις μέρες επανακυκλοφορεί από τις εκδόσ...

όλοι ξέρουμε ότι ζούμε σ’ ένα σύμπαν που διαστέλλεται για 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Άρα, αν πάμε πίσω στον χρόνο, κοντά στην «αρχή», το σύμπαν ήταν λιλιπούτειο, μικρότερο κι από ένα quark ή ηλεκτρόνιο. Με άλλα λόγια, έχουμε να κάνουμε, τουλάχιστον στην αρχή, με ένα κβαντικό σύμπαν. Το σύμπαν προέρχεται από (ή εμφανίστηκε σαν) μια αυθόρμητη (spontaneous) κβαντική διακύμανση του «τίποτα» ή καλύτερα από το κβαντικό κενό. Υπάρχουν άπειρες τέτοιες κβαντικές διακυμάνσεις, οι οποίες όμως είναι πολύ βραχύβιες της τάξεως του 10-44 του δευτερολέπτου! Μια από αυτές τις κβαντικές διακυμάνσεις, για καθαρά τυχαίους λόγους, κατόρθωσε «να διαφύγει» και μέσα από μια αρχικά ΄»πληθωριστική» (inflationary) διαστολή, να εξελιχθεί έπειτα από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια στο σύμπαν που «βλέπουμε» σήμερα. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι κάθε μια από τις «άπειρες» διακυμάνσεις θα μπορούσε δυνητικά να εξελιχθεί σ΄ένα σύμπαν, με τους δικούς του φυσικούς νόμους, όπως περιγράφεται από τις περίπου 10500 «λύσεις» των ...

Γράμμα του Ουμπέρτο Έκο στον εγγονό του: «Καλλιέργησε τη μνήμη σου και θα ζήσεις χίλιες ζωές» Ένα γράμμα που πρέπει να διαβαστεί από μικρούς και μεγάλους. Το ιταλικό περιοδικό «L’ Espresso» ζήτησε από δεκατέσσερις προσωπικότητες του πνεύματος να γράψουν μια επιστολή για το 2014. Ο Ουμπέρτο Έκο έγραψε μια επιστολή στον εγγονό του, ο οποίος πριν από λίγες μέρες εκφώνησε έναν λιτό και ουσιαστικό επικήδειο λόγο στον παππού του. Ο προβληματισμός σχετικά με τις Νέες Τεχνολογίες και τη σημασία της μνήμης είναι τα θέματα στα οποία εστιάζει την προσοχή του ο Έκο. Επειδή, υποστηρίζει, ούτε το Διαδίκτυο μπορεί να υποκαταστήσει τη γνώση, ούτε οι υπολογιστές το μυαλό μας, προτρέπει τις νέες γενιές να μαθαίνουν απομνημονεύοντας. Σε καμιά περίπτωση, βεβαίως δεν εννοεί το… εθνικό σπορ του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, την παπαγαλία. Ευελπιστώ ότι το κείμενο αυτό θα βρει ευήκοα ώτα και στον ελληνικό εκπαιδευτικό κόσμο της χώρας, ο οποίος, χρόνια τώρα, βομβαρδίζεται με διαρκείς «εκπαιδευτικές με...